HÁT HUY BẢN SẮC LÀN ĐIỆU HÁT THEN Ở XÃ TRÀNG LƯƠNG

28/04/2023

HÁT HUY BẢN SẮC LÀN ĐIỆU HÁT THEN Ở XÃ TRÀNG LƯƠNG

Hat then 2

Mặc dù những ngày này rất bận rộn với công việc chuẩn bị để đón  xuân năm mới Đinh Dậu 2017, bà con dân tộc Tày ở thôn Trung Lương – xã Tràng Lương vẫn tranh thủ thời gian tập trung luyện tập các tiết mục hát then chuẩn bị cho chương trình giao lưu văn nghệ " Mừng Đảng, Mừng xuân " Đinh Dậu năm 2017 do Trung tâm truyền thông và văn hóa, Hội Văn học nghệ thuật và UBND xã Tràng Lương phối hợp tổ chức tại xã Tràng Lương. Theo ghi nhận của phóng viên chúng tôi, tại hội trường ở  thôn Trung Lương, xã Tràng Lương thật đông vui và nhộn nhịp bởi tiếng đàn, tiếng nhị xen lẫn trong tiếng hát then ngân nga, trầm bổng. Các ông, bà, anh chị đều say sưa đàn, hát và dạy kèm con cháu tập hát theo. Với người dân nơi đây, hát then có lẽ đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày.

Tâm sự với chúng tôi, chị Vi Thị Tích - Người dân ở thôn Trung Lương, xã Tràng Lương chia sẻ: " Để phát huy bản sắc làn điệu hát then, chúng tôi nghĩ cần phải thường xuyên duy trì tập luyện nhiều. Do vậy vào thời điểm chuẩn bị cho ngày lễ hay có điều kiện về thời gian, tôi và các con đều đến Nhà văn hóa sinh hoạt cộng đồng của thôn để xem các ông bà hát và luyện tập theo. Từ đó, chúng tôi thấy hát then có ý nghĩa rất lớn trong đời sống văn hóa tinh thần".

Bà Cam Thị Lâm – Một người dân ở thôn Trung Lương, xã Tràng Lương chia sẻ thêm:  " Với bà con dân tộc Tày, làn điệu hát then đã có từ nhiều năm nay. Từ khi còn nhỏ, chúng tôi đã yêu thích làn điệu hát then. Để chuẩn bị cho chương trình giao lưu văn nghệ " Mừng Đảng, Mừng xuân " Đinh Dậu năm 2017 do Trung tâm truyền thông và văn hóa, Hội Văn học nghệ thuật và UBND xã Tràng Lương phối hợp tổ chức tại xã Tràng Lương, chúng tôi được biết có tiết mục làn điệu hát then nên mừng lắm. Chúng tôi rất mong trong thời gian tới, các các cấp, các ngành sẽ tiếp tục quan tâm tạo điều kiện để chúng tôi được khôi phục, phát huy bản sắc làn điệu hát then".

Trung Lương là làng văn hóa duy nhất của xã Tràng Lương còn gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Tày với những làn điệu hát then êm ái, mượt mà được thể hiện thông qua các thể loại như độc tấu, song tấu, hoà tấu cùng cây đàn tính làm từ quả bầu khô…

Hát Then là loại hình văn hóa nghệ thuật truyền miệng, gắn liền với hoạt động sinh hoạt văn hóa hàng ngày của bà con dân tộc Tày và được lưu truyền vào làng Trung Lương, xã Tràng Lương từ lâu đời. Với bà con dân tộc nơi đây, hát then thường được biểu diễn chủ yếu trong những ngày lễ, ngày hội, trong lao động sản xuất hàng ngày và được nam nữ trong làng sử dụng để giãi bày tình cảm với nhau.

Tuy nhiên do xu thế phát triển của xã hội, làn điệu hát Then đã dần bị lãng quên và mai một nhiều. Để khắc phục điều này, năm 2011 làng Trung Lương đã thành lập câu lạc bộ hát then; vận động các cụ cao tuổi, những người tuổi trung niên, các em nhỏ trong làng tích cực tham gia mỗi tuần dành thời gian từ 1 đến 2 buổi ra nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng của thôn tập luyện hát dưới sự hướng dẫn của những người cao tuổi trong làng. Hiện nay, các cấp chính quyền từ thị xã đến xã Tràng Lương đã chú trọng quan tâm để phát huy, bảo tồn giá trị làn điệu hát then. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Diệp Văn Quý – Phó Chủ tịch UBND Xã Tràng Lương cho biết: " Làn điệu hát then của dân tộc Tày ở xã Tràng Lương đã có từ nhiều năm nay. Tuy nhiên cũng bị mai một nhiều. Những năm gần đây, được  sự quan tâm của cấp trên, chúng tôi đã chỉ đạo cơ sở thôn Trung Lương từng bước khôi phục lại bản sắc làn điệu hát then như: thành lập Câu lạc bộ hát then; khuyến khích các tiết mục hát then trong các chương trình tổ chức văn nghệ của xã trong các dịp lễ, Tết; đặc biệt là trong chương trình giao lưu văn nghệ " Mừng Đảng, Mừng xuân " Đinh Dậu năm 2017 do Trung tâm truyền thông và văn hóa, Hội Văn học nghệ thuật và UBND xã Tràng Lương phối hợp tổ chức tại xã Tràng Lương, chúng tôi sẽ đưa tiết mục làn điệu hát then vào chương trình. Đây cũng chính là một trong những việc làm thiết thực để bảo tồn, phát huy loại hình di sản văn hóa phi vật thể vô giá này".

Tuy còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình gìn giữ lại làn điệu văn hóa của dân tộc nhưng với sự quan tâm của các cấp chính quyền và niềm đam mê nghệ thuật của bà con dân tộc nơi đây, hy vọng rằng, làn điệu hát Then sẽ mãi được lưu giữ và phát triển trên mảnh đất làng Trung Lương, xã Tràng Lương.

Nguồn: Trần Thuyết - Trung tâm Truyền thông và Văn hóa TX Đông Triều

Ẩm thực

Địa điểm